โรคไขมันพอกตับ (Fatty liver disease) หรือไขมันเกาะตับ เป็นกลุ่มของโรคที่เกิดจากการสะสมไขมันในตับมากเกินปกติ โดยไขมันที่เข้าไปแทรกในตับนั้นมักเป็นชนิดไตรกลีเซอไรด์ ซึ่งอาจจะเป็นเพียงภาวะไขมันสะสมอยู่ในเซลล์ตับหรือมีอาการอักเสบของตับร่วมด้วย ในปัจจุบันพบว่าโรคไขมันพอกตับนี้เป็นโรคตับที่พบบ่อยที่สุดถึงราวหนึ่งในสี่ของประเทศและเป็นสาเหตุที่พบบ่อยที่ทำให้ผลการตรวจการทำงานของตับผิดปกติ
1. จากการดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ (Alcoholic fatty liver disease) ความรุนแรงของโรคจะขึ้นกับเพศ ประเภท ปริมาณ และระยะเวลาที่ดื่มแอลกอฮอล์
2. ไม่ได้เกิดจากแอลกอฮอล์ ( Non-alcoholic fatty liver disease) โดยเกิดจากปัจจัยเสี่ยงอื่น เช่น ภาวะอ้วนลงพุง (Metabolic syndrome) โรคเบาหวาน โรคไขมันในเลือดสูง โรคความดันโลหิตสูง ไวรัสตับอักเสบบี/ซี ผลข้างเคียงจากยาบางชนิด เช่น ยาเคมีบำบัด ยาต้านไวรัสบางขนิด ยากลุ่มสเตียรอยด์ ยากลุ่มฮอร์โมน เป็นต้น
โดยทั่วไปโรคไขมันพอกตับไม่ทำให้เกิดอาการทางร่างกาย หรือหากมีอาการก็อาจเป็นอาการที่ไม่เฉพาะเจาะจงมากพอที่จะบ่งบอกโรคได้ เช่น อ่อนเพลีย คลื่นไส้เล็กน้อย รู้สึกตึงบริเวณใต้ชายโครงขวา ส่วนใหญ่การตรวจพบโรคไขมันพอกตับจึงมักพบเมื่อผู้ป่วยเข้ารับการเจาะเลือดตรวจสุขภาพประจำปี หรือตรวจทางการแพทย์ด้วยเหตุผลอื่นๆ แต่ถ้ากรณีผู้ป่วยที่มีตับแข็งแล้ว อาจตรวจพบลักษณะของโรคตับเรื้อรังร่วมด้วย
การวินิจฉัยและติดตามโรคไขมันพอกตับ
1.การตรวจเลือด
• ดูการทำงานของตับว่ามีการอักเสบ (ค่า AST,ALT สูงกว่าปกติ)
• เพื่อดูระดับน้ำตาล ไขมันในเลือด และแยกโรคเพื่อหาสาเหตุอื่นของไขมันพอกตับ
• ติดตามและประเมินความรุนแรงของโรคไขมันพอกตับผ่านการตรวจวิเคาระห์ Steato Test ซึ่งเป็นการตรวจวิเคราะห์สารชีวเคมีจากเลือดและประเมินร่วมกับอายุและเพศรวมทั้งส่วนสูงและน้ำหนักของผู้ป่วย โดยใช้ security algorithms ซึ่งมีความแม่นยำสูง รายงานผลเป็น Steato Test Score เพื่อประเมินภาวะไขมันพอกตับ ทำให้เห็นความแตกต่างในการตรวจติดตามเป็นตัวเลขทำให้เห็นความชัดเจนมากขึ้น
2.การตรวจภาพรังสีวินิจฉัย เช่น ตรวจอัลตร้าซาวนด์ ตรวจคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า
3.การเจาะชิ้นเนื้อตับมาตรวจ เพื่อดูปริมาณไขมันและการอักเสบรวมถึงระดับพังผืดในตับ
4.การตรวจ Fibro scan เพื่อตรวจระดับความแข็งของตับและวัดปริมาณไขมันในตับด้วยเครื่อง โดยที่ผู้ป่วยไม่เจ็บตัว (อ่านเพิ่มเติมการตรวจ Fibro scan)
ถ้ามีภาวะไขมันพอกตับเป็นเวลานานจะทำให้เกิดการตายของเซลล์ตับ เมื่อการตายนี้เกิดขึ้นต่อเนื่องเป็นระยะเวลานานๆ เนื้อตับจะถูกแทนที่ด้วยพังผืดหรือแผลเป็น จนอาจเกิดตับแข็งในที่สุด หากโรคยังดำเนินต่อไปอาจเกิดภาวะตับวายหรือมะเร็งตับได้
โทร. 044-015-999 หรือ โทร. 1719